Zadaniem filtrów paliwa jest usuwanie zanieczyszczeń stałych z paliwa. Filtry stosowane w samochodach diesla dodatkowo mają za zadanie wyłapywanie i zatrzymywanie wszelkich cząstek wody, przez co w ich skład wchodzą również specjalne odwadniacze odstojnikowe. Ze względu na zastosowane rozwiązanie konstrukcyjne, zanieczyszczenia znajdujące się w paliwie groźniejsze są dla silników na olej napędowy, niż dla jednostek napędzanych benzyną, niemniej w obu wypadkach zaniedbanie wymiany filtrów może doprowadzić do kosztownej w naprawie awarii.
Podstawowym kryterium wyboru filtrów paliwa jest ich jakość. Filtry paliwa stanowią część niezwykle precyzyjnego układu, jakim jest zespół wtryskowy. Ich sprawność ma szczególne znaczenie dla nowoczesnych samochodów z silnikiem diesla lub aut z silnikami benzynowymi z bezpośrednim wtryskiem paliwa. Oszczędzanie na filtrach paliwa jest wysoce nieopłacalne, ponieważ awarie powstałe na skutek ich niskiej efektywności oznaczają spore wydatki na ich usunięcie.
Głównym wyznacznikiem momentu wymiany filtra paliwa są wskazania producenta samochodu, które ten zamieszcza w instrukcji obsługi. Zwykle zalecenia te mówią o wymianie filtra paliwa po przejechaniu od 30 tys. do 120 tys. km, przy czym ta górna granica podawana jest niemal wyłącznie dla niektórych aut japońskich. Warto jednak pamiętać, iż eksperci radzą wymieniać filtr paliwa cyklicznie co roku, nawet jeśli pokonywany w tym czasie dystans nie wynosi więcej niż 10 tys. km.
W przypadku samochodów z silnikiem diesla ważna jest również zasada mówiąca o wymianie filtrów paliwa przed każda zimą!