Aby móc bezpiecznie i komfortowo poruszać się samochodem po drodze, niezbędna jest m.in. możliwość precyzyjnego wykonywania manewru skrętu. Głównym elementem pozwalającym na zmianę kierunku jazdy, jest przekładnia kierownicza, nazywana również maglownicą. Jak więc łatwo się domyślić, uszkodzenie maglownicy spowoduje problemy z prowadzeniem samochodu. Jakie są podstawowe przyczyny i objawy awarii maglownicy?
Jak działa maglownica w układzie kierowniczym?
Maglownica to zębatkowa przekładnia kierownicza, która odpowiada za przeniesienie ruchu z kierownicy na drążki kierownicze, co z kolei umożliwia skręt kół. Zasada jej działania jest dosyć prosta. Kierownica połączona z kolumną kierowniczą przechodzi następnie w wał kierowniczy. Na jego końcu znajduje się zębnik dociśnięty do listwy zębatej, która jest już bezpośrednim elementem maglownicy. Obrót kierownicy wywołuje również obrót zębnika, a ten z kolei powoduje ruch listwy zębatej w prawo lub w lewo. Listwa zmieniając swoje położenie, wprawia w ruch drążki kierownicze, które odpowiadają za skręt kół. Tak przedstawia się w dużym uproszczeniu cały proces działania maglownicy i układu kierowniczego.
Przyczyny awarii maglownicy
Maglownica jest elementem eksploatacyjnym. Jej wytrzymałość szacowana jest na około 10 lat lub 200 tys. kilometrów przebiegu. Można więc założyć, że samochód przez cały okres jego użytkowania zużyje 2-3 maglownice, biorąc, oczywiście, pod uwagę sposób jego eksploatacji, stopień awaryjności montowanego modelu maglownicy oraz jej jakość.
Tym, co w głównej mierze prowadzi do uszkodzenia maglownicy, są nierówności na drogach. Częsta jazda po dziurawej nawierzchni prowadzi do niechybnego zniszczenia tego elementu.
Na przyspieszone zużycie przekładni kierowniczej, w tym również maglownicy, wpływają również:
- częste kręcenie kołami w miejscu
- najeżdżanie skręconymi kołami na wysokie krawężniki
- jazda na felgach niezalecanych przez producenta
- jazda na dużych felgach z oponami nisko profilowanymi
Najczęstsze objawy uszkodzenia maglownicy
Niektóre objawy uszkodzonej przekładni kierownicza można rozpoznać naocznie. Inne z kolei da się wyczuć podczas jazdy. Do najczęstszych objawów awarii maglownicy można zaliczyć:
Wycieki z układu kierowniczego
Tego objawu nigdy nie należy bagatelizować. Najczęściej źródłem wycieku jest, poza samą maglownicą, pompa wspomagania. Praca układu kierowniczego bez odpowiedniego poziomu płynu wspomagającego prowadzi zazwyczaj do zatarcia układu. Zbyt mała ilość środka smarnego powoduje zwiększenie siły tarcia poszczególnych elementów, przez co zębatki mogą się wyszczerbić, a nawet wyłamać. Nieszczelności to również otwarta droga dla zanieczyszczeń przedostających się do układu, co w konsekwencji grozi korozję systemu kierowniczego. Wyciek z maglownicy to niewątpliwie powód do natychmiastowej wizyty w warsztacie samochodowym. Po zauważeniu wycieku należy koniecznie uzupełnić ubytek płynu przed wyjazdem do serwisu. Jeżeli jednak płynu nie ma w ogóle, wówczas jego uzupełnienie może nie mieć sensu. Wyciek może być na tyle duży, że dolany płyn szybko wycieknie z kładu. W takim przypadku pozostaje tylko wezwanie lawety i przetransportowanie w ten sposób auta do serwisu.
Luzy na kierownicy
Uszkodzoną maglownicę można łatwo wyczuć kręcąc kołem kierownicy. Objawem jej awarii są pojawiające się luzy na kierownicy. Jeżeli obrót kierownicą nie od razu przekłada się na ruch kół, należy niezwłocznie udać się do serwisu. Opóźniona reakcja kół jest wysoce niebezpieczna podczas jazdy, ponieważ powoduje m.in. problemy z precyzyjnym skręcaniem. Również jadąc prosto, konieczne jest wykonywanie nieustannych kontr kierownicą, aby utrzymać prawidłowy tor jazdy.
Luzy pojawiają się, gdy listwa zębata nie jest wystarczająco dociśnięta do zębnika. Zęby w tych elementach wycierają się, co przekłada się na „martwe pole” na kierownicy. Takich defektów nie da się zregenerować. Jedynym wyjściem jest wymiana listwy na nową. Luzy powstają również na skutek zużycia krzyżaków drążka kolumny kierowniczej.
Silny opór przy kręceniu kierownicą
Obracanie kierownicą wymagające dużego wysiłku oznacza brak wspomagania. Przyczyną takiej awarii może być zatarta pompa wspomagania (np. nieszczelność układu lub dostanie się do niej zanieczyszczeń). Za brak wspomagania może odpowiadać również zepsuty silnik elektryczny lub czujnik kąta skrętu, a także przeciek wewnątrz przekładni hydraulicznej.
Jazda bez wspomagania jest możliwa, jednak wymaga od kierowcy użycia dużej siły podczas kręcenia kołem kierowniczym. Stwarza to również duże zagrożenie na drodze, ponieważ opóźnia reakcję kierowcy na zdarzenia mające miejsce na drodze.
Zablokowanie kierownicy
W przypadku wyłamania zębów na zębatce kierownica może zostać całkowicie zablokowana, co na pewno uniemożliwi dalszą jazdę. Do wyłamania zębów może dojść na skutek rdzy, która osłabia poszczególne elementy i prowadzi do ich przedwczesnego zużycia. Warto więc kontrolować, czy elementy przekładni kierowniczej nie mają ognisk korozji.
Dziwne odgłosy
Wszelkie niecodzienne stuki, puki, szumy i inne dziwne dźwięki z okolic przekładni kierowniczej czy kierownicy to również niepokojący objaw uszkodzenia maglownicy. Sygnalizują one, że tuleje prowadzące listwę maglownicy zużywają się i nie są w stanie precyzyjnie utrzymać listwy podczas pracy. Takie nienaturalne odgłosy nie wpływają w dużym stopniu na bezpieczeństwo jazdy, jednak obniżają komfort podróżowania. Pamiętajmy również, że zbyt długie ignorowanie tych objawów niechybnie doprowadzi do poważniejszych awarii.
Naprawa uszkodzonej maglownicy
Maglownicę praktycznie zawsze można zregenerować, o ile jej awaria jest wynikiem zużycia. W przypadku uszkodzenia na skutek wypadku lub kolizji taka opcja nie wchodzi już w rachubę. Również regeneracja, która została przeprowadzona nie w pełni profesjonalnie, skutkuje brakiem możliwości ponownej naprawy takiej maglownicy.
Regeneracja przekładni kierowniczej trwa średnio około 2-3 dni. Koszt regeneracji maglownicy jest uzależniony od stanu przekładni i serwisu, który przeprowadza regenerację. Szacunkowo jest to koszt w granicach 500-800 zł. Do tego należy doliczyć elementy dodatkowe, jak np. drążki kierownicze, nowy olej czy ustawienie zbieżności kół po założeniu maglownicy. Cena nowej maglownicy, w zależności od modelu samochodu, zaczyna się od około 1500 zł, ale może sięgnąć nawet 8-9 tysięcy złotych.
