Hałasujące opony to utrapienie nie tylko dla kierowcy i jego pasażerów, ale również dla osób mieszkających w pobliżu dróg. Największe natężenie tych nieprzyjemnych dla ucha odgłosów ma zazwyczaj miejsce przy prędkości od 50 do 120 km/h. Jakie są przyczyny i jak można ograniczyć hałas generowany przez samochodowe ogumienie?
Częstotliwość własna
Dostępne na rynku modele opon samochodowych charakteryzują się indywidualną częstotliwością własną. Czym jest częstotliwość własna? Jest to częstotliwość, w której opona jest najgłośniejsza, czyli drży najintensywniej. Gdy częstotliwość pobudzająca ogumienie jest zbliżona do tej, która pochodzi z powierzchni drogi, wówczas generowany hałas jest większy.
Niejednokrotnie również częstotliwość własna jest zbliżona do jednej z częstotliwości drgań własnych samochodu. W takich przypadkach użytkownicy niektórych modeli aut mogą praktycznie nie odczuwać hałasu opon, podczas gdy właściciele innych pojazdów będą narażeni na duże natężenie dźwięków.
Hałasowanie opon jest ściśle związane zarówno z ich rodzajem, modelem samochodu, jak i typem nawierzchni, po jakiej przemieszcza się auto.
Bicie bieżnika i przepływ powietrza
Podczas jazdy samochodem ogumienie ma nieustanny kontakt z nawierzchnią, co wiąże się również z uderzeniami klocków bieżnika o podłoże. W efekcie pojawiają się drgania opasani, a w konsekwencji hałas przypominający wycie lub dudnienie.
Na hałas zewnętrzny ogumienia samochodowego wpływ ma również sprężanie gazów z atmosfery ziemskiej w rowkach bieżnika, co przyczynia się do powstawania rezonansu powietrza w nacięciach opony, a także jego drganie podczas usuwania oraz przepływu pomiędzy kołem a nadkolem.
Ciśnienie w oponach
Nieprawidłowe ciśnienie w oponach auta to jedna z najczęstszych przyczyn hałasującego ogumienia. Zarówno zbyt niskie, jak i zbyt wysokie ciśnienie oddziałuje negatywnie nie tylko na trakcje auta, ale również przyczynia się do szybszego zużywania się bieżnika. Najczęściej jednak przyczyną hałasu są niedopompowane koła. W takiej sytuacji opona przylega do nawierzchni o wiele większą powierzchnią, przez co hałas bieżnika jest większy. Z kolei zbyt mocno napompowane opony również mogą wydawać niepożądane dźwięki. Dlatego też kluczowe jest systematyczne kontrolowanie ciśnienia w oponach i przestrzeganie w tym zakresie wartości zalecanych przez producenta.
Poziom generowanego w trakcie jazdy hałasu zależy m.in. od ciśnienia w oponach. Jego spadek o 0,5 bara poniżej zalecanej wartości może zwiększać poziom dźwięku o 1 do 3 dB.
Ząbkowanie opon
Niewłaściwie eksploatowane opony często ulegają tzw. ząbkowaniu, czyli nierównomiernemu zużyciu. Najczęściej ma to miejsce w przypadku ogumienia znajdującego się na tylnej osi w autach przednionapędowych. Koła na przedniej osi odpowiadają za skręcanie, przyśpieszanie itd., a więc pracują całą swoją powierzchnią. Z kolei tylne ogumienie jest wyłącznie ciągnięte, przez co najczęściej zużywa się w nim środek bieżnika. Ząbkowanie bieżnika nie stwarza zazwyczaj zagrożenia, ponieważ opony trzymają swoje parametry, lecz generują w takim przypadku uciążliwy hałas. Jedynym wyjściem w takiej sytuacji jest wymiana ogumienia na nowe.
Hałasujące opony – rozwiązanie problemu
Istnieje kilka rozwiązań, które pomogą wyeliminować problem z hałasującymi oponami.
- Kupując nowy komplet ogumienia, należy wybierać wyłącznie produkty sprawdzone, pochodzące od renomowanych producentów, które zgodnie z unijną etykietą opon generują jak najmniejszą liczbę decybeli. Warto kupować modele posiadające bieżnik kierunkowy bez zamkniętych przestrzeni lub asymetryczny, z klockami o zróżnicowanym kształcie.
- Nie należy kupować opon zbyt dużych zarówno pod względem średnicy, jak i szerokości, ponieważ przyczyni się to znacznego zwiększenia poziomu wytwarzanego przez nie szumu. Jeżeli producent auta dopuszcza taką możliwość, można założyć ogumienie węższe, o wyższym profilu. Takie rozwiązanie zapewni mniejszy hałas i zapewni lepsze tłumienie nierówności. Z drugiej jednak strony takie opony będą bardziej podatne na przechyły i bujanie.
- Warto wybierać modele opon wykonane z miękkiej mieszanki gumowej. Nie należy zakładać egzemplarzy starszych niż kilka lat, w których guma ulega już zapewne stwardnieniu.
- Pamiętajmy o dopasowaniu indeksu nośności do wytycznych producenta samochodu. Używanie ogumienia ze wzmocnionym karkasem, cechującego się podwyższoną nośnością, nie zawsze jest konieczne, a może prowadzić do zwiększonej emisji hałasu.
Ciche opony i jak je znaleźć?
Przede wszystkim należy zadbać o optymalny rozmiar i klasę opon, zgodnie z zaleceniami producenta, a także zwrócić uwagę na etykietę informującą o hałasie zewnętrznym ogumienia. Trzymanie się tych zasad pozwoli zapewnić sobie wygodne podróżowanie bez uciążliwego drgania i szumu opon w czasie jazdy.
Aby znaleźć cichy model opon, warto sugerować się oznaczeniami hałasu umieszczanymi na etykiecie ogumienia, zaraz obok informacji dotyczących oporów toczenia oraz przyczepności na mokrej nawierzchni. W nowej wersji etykiety, obowiązującej od 1 maja 2021 roku, widnieją trzy klasy głośności opon – A, B oraz C. Uzupełnia je informacja mówiąca o natężeniu dźwięku w decybelach.
W poprzedniej wersji etykiety skala klas była również 3-stopniowa, jednak nie była ona oznaczona za pomocą liter, tylko za pomocą grafiki przedstawiającej fale dźwiękowe w ilości 1, 2 lub 3. Im więcej fal, tym głośniejsza opona. Na starej etykiecie zamieszczono również głośność danego modelu opon wyrażoną w decybelach.
Popularne szerokości ogumienia o wartości 185-245 mm, charakteryzują się głośnością opony na poziomie 71 dB. Jest to przeciętny wynik. Z kolei opony węższe niż 185 mm z takim poziomem decybeli uznawane są za głośne.
Modele opon z bieżnikiem asymetrycznym cechuje niższy poziom hałasu niż opony kierunkowe, które uważane są za dosyć głośne. Opony symetryczne również nie generują zbyt nadmiernego hałasu, jednak nie oferują tak dobrych parametrów, jak ogumienie asymetryczne czy kierunkowe.
