Według obowiązujących przepisów każdy samochód zarejestrowany w Polsce musi posiadać na swym wyposażeniu kilka niezbędnych elementów. Z Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia z dnia 31 grudnia 2002 r. jasno wynika, że obowiązkowe wyposażenie każdego auta powinno zawierać gaśnicę. Co więcej, podczas corocznego przeglądu technicznego samochodu diagnosta ma obowiązek sprawdzenia, czy znajduje się ona w pojeździe. A co z jej legalizacją?
Zakres niezbędnego wyposażenia
Gaśnica nie musi posiadać legalizacji, lecz powinna być sprawna. Gaśnica w samochodzie nie może leżeć byle jak i byle gdzie. Niby błahostka, jednak można za nią dostać mandat.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia:
§ 11.1. Pojazd samochodowy wyposaża się:
14) w gaśnicę umieszczoną w miejscu łatwo dostępnym w razie potrzeby jej użycia; przepisu nie stosuje się do motocykla.
W czasie przeprowadzania obowiązkowego przeglądu samochodu diagnosta może wydać negatywny wynik badania technicznego, jeżeli na wyposażeniu auta nie będzie gaśnicy. Niejednokrotnie również firma ubezpieczeniowa może odmówić wypłaty odszkodowania za spalone auto, jeżeli na jego stanie nie było gaśnicy lub była ona niesprawna.
Zgodnie z obowiązującym prawem gaśnica musi zawierać co najmniej 1 kg środka gaśniczego i mieć oznaczenie ABC. Typ ABC informuje o klasie pożarów, które gaśnica jest w stanie skutecznie ugasić. Litera „A” określa ciała stałe pochodzenia organicznego, przy których spalaniu występuje zjawisko żarzenia (np. papier i drewno). Litera „B” opisuje ciecze płynne oraz stałe, które topnieją na skutek ciepła (np. smoła, rozpuszczalniki, topiące się tworzywa sztuczne, benzyna). Litera „C” określa z kolei gazy palne (propan-butan, acetylen i gaz ziemny).
Legalizacja gaśnicy a okres gwarancji
Zgodnie z przepisami prawa legalizacja gaśnicy samochodowej nie jest obowiązkowa. Nie zmienia to jednak faktu, że gaśnica musi być sprawna i gotowa do użycia. Legalizacja nie zapewnia jednak skuteczności jej działania.
Każda gaśnica ma określony okres gwarancji oraz termin legalizacji. Wielu kierowców uważa te dwa terminy za tożsame, co nie jest prawdą. Okres gwarancji to czas, w którym producent gwarantuje prawidłowe działanie gaśnicy. Najczęściej gwarancja obejmuje 5 lat od daty produkcji urządzenia. Okres legalizacji to z kolei czas, w którym cała gaśnica i znajdujący się w niej środek gaśniczy są według prawa sprawne i zdolne do używania. Jest to zazwyczaj 2 lata od daty produkcji.
Zarówno data produkcji, jak i data ważności gaśnicy są wybite na urządzeniu. Najczęściej na gaśnicy naklejane są również specjalne wlepki z datą ważności oraz informacją o jej legalizacji.
Termin legalizacji gaśnicy
Datę legalizacji gaśnicy jest często pomijana i bagatelizowana przez kierowców, dla których liczy się wyłącznie jej termin ważności. To duży błąd. To właśnie ważność legalizacji gwarantuje tak naprawdę sprawność i skuteczność działania gaśnicy.
Gaśnica samochodowa powinna zostać zalegalizowana w profesjonalnym serwisie. Pierwsza legalizacja ma dwuletni termin ważności. Kolejne przedłużają jej przydatność o 12 miesięcy. Tak więc pierwszy przegląd nowej gaśnicy należy przeprowadzić po dwóch latach od jej daty produkcji, natomiast każdy kolejny co dwanaście miesięcy. Koszt legalizacji gaśnicy jest uzależniony od jej rodzaju oraz pojemności. Cena mieści się zazwyczaj w granicach kilkunastu złotych.
Zgodnie z literą prawa
Według polskiego prawem gaśnica nie może stanowić zagrożenia ani dla pasażerów, ani też dla samego kierowcy. Nie powinna zatem leżeć luzem na przykład pod nogami pasażerów czy na półce bagażnika, a tym bardziej na desce rozdzielczej. Gaśnica musi być odpowiednio zabezpieczona przed przemieszczaniem.
Jeżeli jednak gaśnica nie jest właściwie zamocowana do pojazdu, to może stwarzać zagrożenie dla pasażerów, np. podczas kolizji. W takim przypadku kierującemu może grozić mandat karny w wysokości do 200 zł za użytkowanie auta w sposób niezgodny z prawem i zagrażający bezpieczeństwu osoby znajdującej się w pojeździe lub poza nim.
Kodeks drogowy nie nakłada na kierowcę obowiązku posiadania gaśnicy z aktualną legalizacją. Wymaga jedynie posiadania gaśnicy sprawnej i gotowej do użycia. To oznacza, że policja nie powinna karać kierowcy mandatem w przypadku braku urządzenia zalegalizowanego.
Również brak gaśnicy w samochodzie oraz posiadanie gaśnicy przeterminowanej może skończyć się mandatem. Jeśli policja zatrzyma kierowcę do kontroli i stwierdzi, że na wyposażeniu samochodu nie ma gaśnicy lub termin jej ważności minął, może nałożyć na użytkownika auta mandat karny w wysokości do 20 do 500 złotych.
